W cyklu “Biznes z pomysłem” będę przedstawiać Ci różne pomysły na biznes. Omówimy sobie w jaki sposób można dany pomysł dobrze wykorzystać, jak zacząć w danej branży i jak ona wygląda od środka.
Wpis ten opieram na formule pytań i odpowiedzi, ponieważ tę formułę lubię najbardziej. Najczęściej pojawiające się pytania dotyczące tego zawodu zebrałam w 5 grup.
Dziś przedstawię Ci zawód copywritera i copywriterki, tylko kim jest copywriter? Między innymi tego dziś się dowiesz! Najpierw czeka na Ciebie analiza prawna i finansowa, a na końcu czeka Cię seria mini-wywiadów, w których osoby wykonujące dane zawody opowiedzą Ci o swoich doświadczeniach. Poniżej znajdziesz swoisty poradnik dla początkującego copywritera!
Copywriter – co to znaczy? Co oznacza to słowo? Kim jest copywriter?
Choć na przestrzeni ostatnich lat zawód ten stał się bardzo popularny, nadal może się wśród nas znaleźć grono osób, którym tylko nazwa ta obiła się o uszy i zastanawia się: copywriter co to za zawód? Co robi copywriter? Co pisze? Czym się zajmuje?
Z pomocą przychodzi nam definicja słownikowa, z której wynika, że copywriter to nikt inny, jak osoba przygotowująca różne wpisy – artykuły, czy też teksty reklam i ogłoszeń. Może oczywiście pracować stacjonarnie, nawet na stałe dla jednego czy kilku podmiotów, jednak znaczna część copywriterów, a raczej copywriterek, bo jak wynika z danych opublikowanych przez serwis pracuj.pl w kwietniu bieżącego roku 62% specjalistów ds. PR i copywriterów w Polsce to kobiety, to freelancerki.
Co wpisać w CV? Co musi umieć copywriter? Jakie musi mieć umiejętności?
Przede wszystkim warto wpisać w CV szkolenia z takich obszarów jak marketing w internecie, pozycjonowanie, czy SEO. Zamiast pisać, że macie lekkie pióro wróćcie pamięcią do studiów, a może i liceum – pisałyście kiedyś bloga? Byłyście w redakcji gazetki szkolnej, gazetki studenckiej? Może zajmowałyście się wolontaryjnie pisaniem postów na social media koła naukowego? Brałyście udział w olimpiadzie z języka polskiego – również to wpiszcie. A jeśli pasjonuje was czytanie, również to wpiszcie, ale postarajcie się sprecyzować – lepiej być pasjonatką angielskich powieści niż „lubić czytać książki”.
Gdzie szukać zleceń jako copywriter? Jak zacząć? Gdzie copywriter może pracować?
Gdy już jakiś czas tym się zajmujesz to zlecenia potrafią znajdować Cię same, dzięki poczcie pantoflowej, czyli przez polecenia. Jednak jak zacząć? Potencjalni klienci często proszą o portfolio. Dobrym pomysłem więc jest stworzenie bloga i napisanie paru tekstów w wybranej przez siebie tematyce. Dzięki temu będzie można poznać Twój styl i sposób pisania.
Samych zleceń warto szukać w mediach społecznościowych np. w grupach na facebooku dotyczących copywriterów, lecz również w grupach typowo biznesowych, gdzie może być Twoja grupa docelowa. Warto także podrasować (lub stworzyć) Linkedin’a, umieścić informacje o sobie, swoim wykształceniu i doświadczeniu, a następnie regularnie postować treści. Linkedin ma także opcję czytania aktualnych ofert pracy – jak pracuj.pl.
Copywriter PKD
Jeśli copywriter prowadzi działalność gospodarczą, powinien wpisać PKD 90.03.Z – Artystyczna i literacka działalność twórcza. Świadcząc usługi copywritera jest on bowiem twórcą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i dostaje wynagrodzenie w formie honorarium za przekazanie praw autorskich. W sprawie interpretacji prawa podatkowego dotyczącej podatku VAT od usług świadczonych przez copywriterów stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Poznaniu (Interpretacja Indywidualna z dnia 14 czerwca 2016 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/4512-1-273/16-4/Akr). Z interpretacji tej wynika kluczowa dla copywriterów informacja: usługi copywritera prowadzącego działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu według stawki VAT 8%.
Alternatywą dla copywriterów piszących teksty promocyjne, reklamy, może być PKD 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych. Aby odpowiednio sklasyfikować działalność copywritera należy rozpatrywać każdą sytuację indywidualnie.
Na szczęście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w PKD wpisać obie wymienione pozycje.
Pamiętajcie, że kluczem do sukcesu jest często dywersyfikacja źródeł przychodu, więc wiele filarów działalności, zwłaszcza jeśli jakaś część waszych usług jest typowo sezonowa. Copywriting może być ciekawym rozwiązaniem na rozszerzenie działalności, jeśli znajdziecie chętnych na artykuły tematyczne z zakresu, z którego jesteście specjalistkami.
Ile zarabia copywriter? Jak się rozliczać jako copywriter? Ryczałt dla copywirtera? A czy potrzebuję umów i RODO?
Copywriterzy określają zwykle stawkę za 1000/18000 znaków ze spacjami. Stawki są jednak różne – widziałam oferty za 5-10 zł za 1000 znaków, a także i takie za 50 zł czy nawet 150 zł za 1000 znaków. Najlepiej jest zrobić research i sprawdzić cenniki innych copywriterów w danej tematyce wraz z ich doświadczeniem i umiejętnościami. Na tej podstawie łatwiej Ci będzie wyjść z propozycją własnej stawki.
Rozliczenie pracy copywritera nie różni się bardzo od rozliczeń innych freelancerów. Może być to umowa o dzieło, umowa zlecenie, rozliczenie przez portale pośredniczące typu UseMe, rozliczenie w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej (NDG – do 1505 zł miesięcznie 2022 r.), czy też w końcu rozliczenie na jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG). Forma opodatkowania na JDG jest zależna m.in. od Twoich przychodów i kosztów. Każda z dostępnych form – opodatkowanie na zasadach ogólnych (wg skali), liniowe czy ryczałt mają swoje plusy i minusy, które zależą w głównej mierze od tego, ile będziesz zarabiać i ile to zarabianie będzie Cię kosztować. Potrzebujesz konsultacji? Możesz się na nią ze mną umówić TUTAJ.
Przyjmując zlecenia powinnaś zaopatrzyć się w dobrą umowę ramową współpracy (przy długich współpracach B2B), umowę zlecenie lub umowę o dzieło (przy współpracy raczej jednorazowej).
Jeżeli zdecydujesz się na rozliczenie w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej (NDG) lub jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) to musisz mieć także wymaganą przez prawo dokumentację RODO.
Potrzebujesz konsultacji, umowy lub RODO? Napisz do mnie TUTAJ, chętnie Ci pomogę!
Copywriter bez doświadczenia? Copywriter bez wykształcenia? Czy to możliwe? Jak zacząć?
Możliwe! No dobrze, ale jak zacząć? Oczywiście, niektóre tematy wymagają doświadczenia i specjalistycznej wiedzy, jednak nie wszystkie. Bycie copywriterem może być więc pracą dla osób początkujących, na początku swojej drogi zawodowej, a także dla studenta, czy dla osób niepełnoletnich. Jest też dobrym pomysłem dla osób lubiących pracę zdalną (online), czy dla osób, które w domu być muszą – na przykład dla osób będących na urlopach ojcowskich czy macierzyńskich. Może być to i praca stała i dorywcza. Pełna dowolność i elastyczność! Przed rozpoczęciem pracy warto jest podjąć kurs z certyfikatem z copywritingu, czasem można znaleźć nawet kurs za darmo. Przede wszystkim należy jednak dużo czytać i po prostu pisać!
Czy copywriterzy mają specjalizacje? Jaki zakres obowiązków ma copywriter?
Tak, oczywiście! Są copywriterzy SEO, copywriterzy biznesowi, lifestyle’owi. Często poszukiwani są copywriterzy “z językami”, copywriter z językiem angielskim, niemieckim, hiszpańskim, a obecnie z uwagi na wojnę na ukrainie również poszukuję się copywriterów z językiem ukraińskim czy niemieckim. Są także copywriterzy w branży turystycznej, motoryzacyjnej, marketingowej, nieruchomościowej, medycznej (np. w farmacji), copywriterzy prawniczy, czy nawet po prostu prawnicy lubiący pisać i zajmujący się tym. Takich usług potrzebują nie tylko małe biznesy, ale również duże giganty i korporacje, jak np. Amazon czy Allegro. Oprócz bycia copywriterem możesz zastanowić się także nad zawodami powiązanymi – content writer, copy editor, technical writer, czy proofreader.
Copywriter plusy i minusy – czy warto zostać copywriterem? Jak wygląda praca copywritera?
O to zapytałam doświadczone copywriterki. Pozwólcie, że przedstawię wam ich odpowiedzi:
Olga Luterek z napisawszy.pl na Instagramie znajdziecie ją pod nazwą @olgacecylia
-
Na co trzeba najbardziej zwracać uwagę w pracy copywritera?
W moim odczuciu, w pracy copywriterki największą uwagę trzeba zwrócić na potrzeby i cele klienta. Tworzymy coś, co ma te cele zrealizować i trzeba cały czas mieć to z tyłu głowy.
-
Co jest w pracy copywritera najtrudniejszego? Jaka była najtrudniejsza sytuacja z jaką przyszło Ci się zmierzyć i jaki sposób jej zaradziłaś?
Dla mnie najtrudniejsze jest wejść w ten flow, kiedy wpada się na najlepsze pomysły. Po tylu latach pracy (ponad 10) mam swoje sposoby, które mi to ułatwiają, ale czasem mózg nie umie się uwolnić od myślenia wszystkich bieżących sprawach. Trochę to przypomina stanie
przy kręcącej się karuzeli i łapanie, kiedy wskoczyć. Jak już wskoczę, to idzie.
-
Co jest w pracy copywritera najpiękniejszego?
Najpiękniejsze są momenty, kiedy czuję, że słowa same wskakują na swoje miejsca, to jest jak wygrana w Tetrisa, odczucie nie do opisania.
Uwielbiam też, kiedy ludzie mówią, że jakaś firma ma fajne nazwy, mailingi, hasła na plakatach – mam wtedy wrażenie, że jestem doceniana.
-
Czym najczęściej zajmuje się copywriterka? W czym najczęściej musi pomóc klientce czy klientowi?
Copywriterzy zajmują się różnymi obszarami tworzenia treści marketingowych. To może obejmować zarówno koncepcje i scenariusze do reklam telewizyjnych czy radiowych, jak i teksty na reklamy w prasie, strony internetowe, newslettery, opisy produktów, treści do social mediów… To tylko część! Działem copywritingu jest także naming, czyli tworzenie nazw produktów, usług czy firm.
-
W jaki sposób ustalasz swoje wynagrodzenie? Jest to stała kwota, jakiś cennik copywritera za określony zakres prac, a może stawka procentowa?
Zazwyczaj praca copywritera piszącego tekst to stawka za 1000 ZZS, czyli znaków ze spacjami. W mojej pracy takie teksty stanowią mniejszość i zwykle po prostu mam stawkę za godzinę albo za konkretny projekt. Np. nazwa dla firmy to u mnie stała stawka za 3 propozycje, bo czasem wpada super pomysł od razu, a czasem idzie jak po grudzie i człowiek spędza kilka godzin na skreślaniu nazw, które mają zajęte domeny.
-
Co byś poradziła osobie, która dopiero chce wejść w ten świat?
Zaczęłabym od książek na temat marketingu ogólnie i konkretnie o copywritingu. Są też kursy dla copywriterów, z zajęciami praktycznymi, a w Toruniu można podjąć studia licencjackie w tym kierunku. Dobrym pomysłem jest też poszukanie ofert stażu np. w agencjach marketingowych. Jednocześnie warto się zastanowić, w jakim kierunku chce się iść, i pod tym kątem zdobywać doświadczenie.
Julia Kabacińska działająca na Instagramie jako @lula.kabacinska
-
Na co trzeba najbardziej zwracać uwagę w tej pracy?
Praca copywritera wymaga dużej elastyczność, chęci zdobywania cały czas nowych informacji, uważności (zwłaszcza na zasady gramatyczne i interpunkcyjne).
-
Co jest w tej pracy najtrudniejszego? Jaka była najtrudniejsza sytuacja z jaką przyszło Ci się zmierzyć i jaki sposób jej zaradziłeś?
Najtrudniejsza jest prawdopodobnie konieczność bycia na ciągłych wyżynach kreatywności – to wspaniała sprawa, ale nie zawsze łatwa, zwłaszcza gdy mówimy o 15 tekstach o betonie, z których każdy ma być „jedyny i wyjątkowy”. Kontakty z klientem również bywają problematyczne, szczególnie jeśli on sam nie wie, czego chce i zamiast copywritera, chciałby kogoś, kto łączy tę pracę z profesją wróżki. Najtrudniejszą klientką, z jaką miałam okazję pracować, była pani, której jedynym feedbackiem bywało „to nie to”, a za zadanie (nie tylko moje, ale całego działu marketingu) uważała „domyślić się”, bo w końcu to my jesteśmy profesjonalistami, a ona nie musi wiedzieć sama, czego chce. Pomocne w tej sytuacji było jasne postawienie granic, gdzie zaczynają się i kończą kompetencje zawodowe każdego pracownika.
-
Co jest w tej pracy najpiękniejszego?
Najpiękniejsza w tej pracy jest możliwość kreatywnego rozwoju, ciągłej nauki, pogłębiania wiedzy, na którą możliwe, że nie trafiłabym „w zwyczajnym życiu”. Nie da się też nie uwielbiać poznawania ciekawych ludzi.
-
Czym najczęściej zajmuje się copywriterka? W czym najczęściej musi pomóc klientce czy klientowi?
Najczęściej copywriterzy zajmują się pisaniem wszelakich tekstów reklamowych – od opisów na produktach po długie teksty na blogi. W moim przypadku te kompetencje zazwyczaj łączę również z obowiązkami social media managera.
-
W jaki sposób ustalasz swoje wynagrodzenie? Jest to stała kwota za określony zakres prac, a może procentowa?
Jeśli chodzi o wynagrodzenie, to jest to zależne od formy współpracy. W przypadku tekstów na media społecznościowe zazwyczaj moi klienci wybierają pakiety miesięczne, które wyceniam w zależności od ilości postów miesięcznie i wliczam w to również obsługę mediów społecznościowych. Jeśli chodzi o pozostałe teksty, to wyceniam je w zależności od kilku czynników (ilości pracy, języka tekstu, regularności współpracy, konieczności pogłębionego researchu, prostej korekty na gotowym tekście, konieczności kreatywnego wysiłku) od ilości znaków ze spacją. Te stawki wahają się u mnie zazwyczaj od 40-90 zł za 1000 zzs. Scenariusze do reklam wyceniam projektowo, ponieważ tutaj dochodzi jeszcze kwestia zrzeczenia się praw autorskich i proporcjonalności do budżetu reklamy.
-
Co byś poradziła osobie, która dopiero chce wejść w ten świat?
Osobie, która zaczyna, poleciłabym dużo czytać, dużo pisać, tworzyć swoje tekstu do portfolio (choćby na Instagramie), nie bać się mówić o swoich pasjach (mi pierwsze zlecenie załatwiła miłość do gwary poznańskiej). Nie radziłabym zaczynać od razu z myślą uczynienia z copywritingu na własnej działalności jedynego źródła zarobku, uważam, że naprawdę warto jest popracować najpierw „dla kogoś”, żeby móc zaczynać na swoim już z jakąś wiedzą i umiejętnościami. Brak presji ekonomicznej pomaga również w swobodniejszym dobieraniu zleceń i tworzeniu zaplecza tekstowego.
Kornelia Dąbrowska – instagramowa @filologika.pl
-
Na co trzeba najbardziej zwracać uwagę w tej pracy?
Moim zdaniem na to, na co w każdej pracy powinno się patrzeć w pierwszej kolejności: jak traktuje Cię zleceniodawca. Jeśli odpowiada zdawkowo, nieuprzejmie, nie potrafi określić zakresu/oczekiwań/budżetu – trzeba uważać. Czasami takie sygnały są bardzo subtelne i łatwo je przeoczyć. Wyczucie klienta to podstawa.
-
Co jest w tej pracy najtrudniejszego? Jaka była najtrudniejsza sytuacja z jaką przyszło Ci się zmierzyć i jaki sposób jej zaradziłeś?
Dla mnie to kontakt z klientem. Nie lubię osób, które nie potrafią się jasno wypowiedzieć, doprecyzować, o co im chodzi. Niektórzy klienci myślą, że wystarczy powiedzieć „no taki tekst, bo potrzebuję” i ja magicznie odczytam w ich myślach, o co dokładnie chodzi. I to jeszcze nic złego – zawsze dopytuję. Ale czasem im bardziej dopytuję, tym mniej oni wiedzą, ale dalej wymagają ode mnie zgadywania. Tego naprawdę nie cierpię. Stawiam szczerość nad uprzejmość i czasem jest mi trudno być dyplomatą.
I dlatego najtrudniejsza sytuacja to akurat była taka, że klientka odebrała tekst, nie odpisała na wiadomość, nie chciała zapłacić. Dzwoniłam do niej i kontaktowałam się mailowo, pytałam: czy tekst jest dobry? Jeśli coś się nie podoba, co mam poprawić? Nie odbierała ode mnie telefonu, nie odpisywała na maile. Nie chodziło o duże pieniądze, ale zapracowałam na nie, powinnam je dostać. Niestety nie miałam wtedy działalności, nie wystawiałam rachunku/faktury. Zlecenie było na czarno – dlatego, że było z polecenia od bardzo dobrej i zaufanej znajomej. Po prostu narobiłam zleceniodawczyni wstydu i napisałam do znajomej, która nas skontaktowała ze sobą. Powiedziałam wprost: ta Twoja koleżanka to jakaś oszustka, nie chce mi zapłacić za robotę. Dwa dni później wpłynął przelew. Żeby było zabawniej, ta klientka dzwoniła do mnie jeszcze potem ze dwa razy po paru miesiącach. Pewnie z kolejnym zleceniem, bo wszystko przez telefon załatwiałyśmy. Już nie odebrałam.
Trudne jest też to, że znajomi często nie rozumieją, że taka praca jest wymagająca, i proszą, żeby im tylko jedno zdanie napisać, bo po znajomości. Ale to chyba przypadłość branży, bo w korekcie, którą zajmuję się na co dzień, też tak jest 🙂
-
Co jest w tej pracy najpiękniejszego?
Radość klienta, kiedy napisany przeze mnie tekst działa 🙂 duży kop satysfakcji.
-
Czym najczęściej zajmuje się copywriterka? W czym najczęściej musi pomóc klientce czy klientowi?
Copywriter robi trzy rzeczy.
Najpierw ustala z klientem, co chce zlecanym tekstem osiągnąć.
Potem wchodzi w rolę czytelnika, stawia się na jego miejscu.
Dopiero potem zajmuje się pisaniem.
Tekst musi być napisany mniej lub bardziej perswazyjnie, musi mieć określony przekaz, odpowiednio działać na czytelnika, wskazywać, co czytelnik ma zrobić. Trzeba znać się na wszystkim: na socjologii, socjotechnikach, marketingu, na psychologii języka…
Samo napisanie tekstu to pestka. Ale napisanie tekstu tak, żeby faktycznie pełnił swoją funkcję, to zupełnie co innego.
I najczęściej klientowi pomaga się ustalić, co on by chciał osiągnąć. Tu też wchodzi mocno znajomość marketingu i socjologii, bo nie każdy klient od razu wie, po co mu ten tekst. I naprawdę zdarzają się klienci, którym ktoś rzucił: „zamów tekst”, a oni po prostu piszą „poproszę tekst o (tu wstaw tematykę)”. Trzeba drążyć, dopytywać, męczyć.
-
W jaki sposób ustalasz swoje wynagrodzenie? Jest to stała kwota za określony zakres prac, a może procentowa?
Nie mam stałych kwot. Na wynagrodzenie może wpłynąć wiele czynników. Czy dostaję materiały, z którymi mogę pracować? Czy mam napisać kilka zdań, czy wpisy na blog? Czy tekst jest specjalistyczny, czy ogólnikowy? Jeśli specjalistyczny, to czy odpowiada mi tematyka? Czy termin jest w ogóle osiągalny? Ile mam innych zleceń? Jak bardzo mi zależy na kliencie? Czy klient ma dobrą opinię w branży? Czy coś o nim wiem (nie prywatnie, tylko zawodowo rzecz jasna: czy płaci, czy jest rzetelny, czy jest kontaktowy itp.)? Czy chciałabym nawiązać współpracę na dłużej?
-
Co byś poradziła osobie, która dopiero chce wejść w ten świat?
Nie rób zleceń na czarno. Wystawiaj chociaż rachunki bez VAT-u – jeśli ja, osoba, która nie cierpi cyferek i rozliczeń, a do tego ma dyskalkulię, to ogarnęła, to Ty tym bardziej dasz radę. Nie dawaj niższych cen po znajomości. I przygotuj się na dużo niespodzianek, nowej wiedzy i ciągłe szkolenie umiejętności, zdobywanie wiedzy.
Zachęcam Was do komentowania. Może podzielicie się z nami swoimi obserwacjami. Czy są wśród was copywriterki? A może korzystałaś dla swojego biznesu z usług copywriterskich?
Copywriter – jak zacząć? Jak stworzyć portfolio? Gdzie szukać pracy jako copywriter?
I z drugiej strony gdzie szukać copywritera? Copywriter czym się zajmuje w/dla Twojej działalności?